ZORUNLU EĞİTİM (Grundschule + Hauptschule)

Bavyera Eyaleti’nde, okula gitme zorunluluğu çocuğun 30 Haziran’a kadar 6 yaşını doldurduğu yıl içinde başlar, 31 Aralık’a kadar 6 yaşını dolduracak öğrenciler de bedensel ve ruhsal gelişimi yeterli ise yine velisi tarafından kayıt ettirilebilir. Yaşı tuttuğu halde, gelişimi dersi takip edebilecek durumda olmayan çocuklar bir yıl geri bırakılabilir. Buna 30 Kasım’a kadar karar verilmesi gerekir. Geri bırakma sadece bir defaya mahsustur.

Dil öğrenme sınıfları (Sprachlernklassen)

Bu uygulama ile normal Alman sınıflarına giden ve Almancaları yetersiz görülen yabancı öğrencilerin bazı derslerde (Almanca, Matematik ve Hayat Bilgisi) özel sınıflarda daha yoğunlaştırılmış bir şekilde eğitim görmeleri sağlanır. Bu sınıflardaki derslerin imkânlar çerçevesinde 12 öğrenciyle sınırlandırılıp, hafta da 14 saat verilmesi uygundur.

Sanat, Müzik, Spor, Elişleri ve Din Bilgisi derslerinde, daha üst sınıflarda da İngilizce derslerinde, dil öğrenme sınıfı öğrencileri normal sınıflarla birlikte eğitim almaktadır. Öğrenci Almanca dilinde gerekli ilerlemeyi yaptığı zaman sınıf öğretmeninin onayı ile tamamen normal sınıfa (Regelklasse) geçiş yapabilmektedir. Buna karşın Almanca’sı yetersiz olan öğrenci azami iki yıllık bir süre boyunca dil öğrenme sınıfında kalmaktadır.

Deutsch 160 (Almanca 160 ön eğitim kursu)

Bazı yerlerde okula kayıt esnasında az derecede Almanca bilen ya da hiç Almanca bilmeyen ve anadili Almanca olmayan çocuklar için ek Almanca ders imkânı sunulmaktadır. İlköğretim okulları, anaokulları ile işbirliği içine girerek Mayıs ayından Temmuz ayına kadar (Pazartesi gününden Perşembe gününe kadar) toplam 160 saat olacak şekilde düzenlemektedir. Bu toplam ek Almanca ders saati, her yıl Eyalet Eğitim Bakanlığı’nca belirlenmektedir.

Geçiş Sınıfları (Übergangsklasse)

Bu sınıflarda, yurt dışından Bavyera’ya gelerek eğitimine devam etmek isteyen, yeterince veya hiç Almanca bilmeyen öğrencilere azami iki yıl süren bir dil eğitimi verilmektedir. İlköğretim 1. ve 2. kademe okullarında (Grund – und Hauptschule) mevcut bu tür sınıflarda, öğrenci sayısı sınırlı tutulmaya çalışılmakta, öğrencinin normal sınıflara (Regelklasse) devam edebilecek düzeyde dil öğrenmesi amaçlanmaktadır. Sınıf düzeyleri ve yaşları arasındaki fark gözetilmeksizin aynı sınıfta öğrenim gören öğrencilerin (Örnek: 2. sınıf ile 4 sınıfı öğrencisi aynı sınıfta), Alman sınıfına geçişleri dili öğrenme kabiliyetlerine göre, sınıf öğretmenin de kanaati ile 2 yılı doldurmadan da mümkün olmaktadır.         

Bavyera Okul Yönetmeliği’nde 2002 / 2003 öğretim yılından itibaren yapılan ÖNEMLİ değişiklik: 

Yönetmeliğin 5. paragraf, 1.bendi:

İlkokul 1. sınıftan itibaren Alman okuluna gitmeyen, (2. sınıftan itibaren Almanya’da öğrenim görmeye başlayan) anadili Almanca olmayan öğrenciler ile göçmen öğrencilere, şayet zorlukları Almanca dilinden kaynaklanıyor ve bu sorunun ortadan kaldırılması mümkün görünüyor ise, 3,33 not ortalamasına kadar, geçiş için (Gymnasium, Realschule) onay verilebilir.

HAUPTSCHULE:

Temel okulun devamı olup, 5. sınıftan 9.sınıfa kadar olan sınıfları içine alır. Çocuğun okul çağı 15 yaşına kadar devam eder, bu da 9 yıllık temel eğitimi (Grundschule, 1. sınıftan 4. sınıfa kadar ilköğretim 1. kademe ve Hauptschule, 5. sınıftan 9. sınıfa kadar ilköğretim 2. kademe) kapsar. Bu okulda öğrenciler derslerde esaslı bir genel öğrenim ve eğitim görürler.

Ayrıca, uygulamaya dayanan bilgi ve başarı (çalışma kuralı), işletmelerdeki uygulamalar ve endüstri, ticaret, hizmet alanı ve diğer alanlardaki mesleklerin çeşitliliği hakkında meslek danışmanlığı yardımı ile iş yaşamına hazırlanırlar. Başarılı olan öğrenciler, bunu belgeleyen bir diploma alırlar. Buna ek olarak, 9. sınıf öğrencileri “okul bitirme yeterlilik diploması”nı (Quali) da elde edebilirler. Bunun için ayrıca bir başarı sınavına katılmak zorundadırlar. 9. sınıfın bitimindeki sınavı (Quali) 2,0 ile başaran öğrenciler, Bavyera Eyaleti’nde üç yıl önce getirilen bir yenilikle Hauptschule 10. sınıfa gitme hakkını elde etmekte ve Realschule bitirme diplomasını almaktadırlar.

1999–2000 öğretim yılından itibaren 7. sınıftan başlamak üzere “M – Sınıfları” ve “P – Sınıfları” oluşturuldu:

“M – Sınıfları” (M-Zug Klasse): 10.sınıftan sonra “Mittlerer Schulabschluss” alınabilmektedir.

“P – Sınıfları” (Praxis Klasse): Öğrenimde zorluk çeken öğrenciler için meslek eğitimine hazırlık amacı ile düzenlenmiştir. “Hauptschulabschluss” kazandırmaya yöneliktir.

Ayrıca isteğe bağlı 10. sınıf okuyarak “Mittlerer Hauptschulabschluss” almak mümkündür.

İsteğe bağlı 10. sınıf için şartlar (VSO Paragraf 8)

Hauptschule 6. sınıfta alınan geçiş karnesinde (Übertrittszeugnis), öğrenime Hauptschule’de devam edebileceği belirtilen öğrencilerin, Realschule’ye gitme şansı vardır?

Hauptschule’nin 6. sınıfında bulunan ve o ders yılının 30 Haziranında 15 yaşını doldurmamış olan öğrencinin geçiş karnesinde, sınıf öğretmeni tarafından  “Realschule için uygundur” diye belirtilmişse, geçiş yapılabilir.

Geçiş karnesi alamayan ancak yine de Realschule’ye gitmek isteyen öğrenci, giriş sınavına katılmak ve bu sınavda Almanca ve Matematik derslerinin birinden en az 3 diğerinden de 4 almalıdır. Sınav Realschule’de yapılır. Ayrıca Realschule’ nin yöneticisi öğrencinin pedagojik ve kişisel durumunu da dikkate alarak karar verir.

TÜM OKULLARI İÇİNE ALAN OKUL TÜRÜ (Gesamtschule):

İlköğretimdeki erken yönlendirmenin doğurabileceği sorunları daha kolay çözmek, farklı okul türlerindeki öğrenciler arasında sosyal uyumu sağlamak, program türleri arasında geçişleri kolaylaştırmak amacıyla Hauptschule, Realschule ve Gymnasium programlarının bir yönetim altında uygulandığı ve mezunlarının başarı düzeyine göre değerlendirildiği okul türüdür. Bavyer Eyaleti’nde çok yaygın değildir.

ÖZEL EĞİTİM (Förderschule):

Bavyera Eyaleti’nde öğrenme zorluğu çeken, yetiştirilmesi zor olan çocuklar ile sağır, ağır işiten, gözleri hiç görmeyen ya da az gören, zor konuşan, fiziksel engelli, ruhsal yönden rahatsız çocuklar için özel eğitim kurumları bulunmaktadır.

Okul çağına gelmiş ancak, normal bir sınıfa devam etmesi mümkün olmayan çocuklar için Özel Geliştirme Sınıfları (Pädagogische Diagnose und Förderklasse) vardır. Bu sınıflar, 12 öğrenci ile sınırlıdır. İlkokul 1. ve 2. sınıfın müfredatı üç seneye yayılmıştır.

Bu sınıflarda kişilik gelişimi ya da öğrenmedeki eksikliklerini tamamlayan öğrenciler normal ilkokulun (Grundschule) 3. sınıfına geçiş yaparlar. Tüm çabalara rağmen yardıma ihtiyacı olan öğrenciler ise seviyelerine uygun özel geliştirme sınıflarına (Förderschule) devam ederler.

Herhangi bir öğrencinin çeşitli sebeplerden dolayı normal okulda öğrenimini devam ettiremeyeceği anlaşılınca, öğrenci velisinin yazılı olarak bilgilendirilmesi gereklidir. Velinin imzalı onayı alınarak çocuğa seviyesine uygun özel test yapılır.

Veliler, söz konusu test yapılırken, bir Türk öğretmeninin de orada bulunmasını talep edebilirler. Ayrıca, yine öğrenci velilerimiz böyle bir durum karşısında derhal Eğitim Ataşeliğimizden daha ayrıntılı bilgi ve yardım alabilirler.

Yapılan sınavda başarılı olamayan öğrenci, ancak velisinin imzalı onayı ile özel okula devam edebilir.

REALSCHULE:

Bavyera Eyaleti’nde Realschule, temel eğitim okulunun 4. sınıfından ya da Hauptschule 6. sınıfından sonra gidilir. ve 10. sınıf sonunda mezun olunur. Bu okullarda; öğrencilere Matematik, Fen, Teknik, İktisat ve Müzik, Ev İdaresi ve Sosyal alanlarda eğitim verilir.

Grundschule’den Realschule’ye geçişler ile ilgili genel kurallar ve özellikle yabancı öğrencilerin karşılaştıkları güçlükler ile dikkat edilmesi gereken hususlar:

Grundschule’nin 4. sınıfındaki bir öğrencinin 6 yıllık Realschule’nin 5. sınıfına geçebilmesi için Almanca, Matematik ve Hayat Bilgisi derslerinin not ortalamasının 2,33 olması gerekir. Bu durumda doğrudan hak kazanır. Üç dersin not ortalaması 2,66 ise sınavla geçiş mümkündür. Bu sınav Realschule’de olur. Sınavdan sonra veli ile danışman öğretmenler görüşür. Çocuğun eğitimi ile ilgili tavsiyelerde bulunurlar. Sınavı başarması halinde görüşme isteğe bağlıdır.  Son karar veliye aittir. Üç dersin not ortalaması 2,66’dan kötü ise öğrenci giriş sınavına katılmak ve başarmak zorundadır.

Grundschule 4. sınıfın sonunda gerekli olan not ortalamasını tutturamayarak, Hauptschule’ye devam etmek zorunda kalan öğrencilerin,  Hauptschule’nin 5 sınıfından Realschule’nin 5. sınıfına geçişinde Hayat Bilgisi dersi yerine İngilizce dersi notu dikkate alınır. Hauptschule’nin 5. sınıfından Realschule’nin 6. sınıfına, Hauptschule’nin, 6. sınıfından Realschule’nin 7. sınıfına geçiş ise Realschule’de yapılan giriş sınavları ile mümkündür. Öğretmenin kanaati olumlu ve o yılsonu karnesinde Almanca, Matematik ve İngilizce not ortalaması 2,0 ise sınava gerek kalmaz.

TİCARET OKULU (Wirtschaftschule)

Ticaret okuluna ilköğretim 2. kademe (Hauptschule) 6. veya 7. sınıfından sonra gidilir. Bu okul ticaret ve idare alanlarında eğitim verir ve 10. sınıf sonunda mezun olunur.

GYMNASIUM (Lise)

Bavyera Eğitim Sisteminde, Gymnasium ilkokul 4. sınıf sonunda, öğrencilerin başarılı olmaları şartı ile gidilebilen ve toplam 13/12 yıllık bir eğitim – öğrenim süresini kapsayan bir okuldur. Bütün liseler bir yüksek okul öğrenimi için zorunlu olan derinleştirilmiş bir genel eğitimin yapılmasını sağlar ve aynı zamanda yüksek okul dışındaki bir öğrenim koşulları da yaratırlar. Lisede seçilebilecek eğitim yönleri aşağıda gösterilmiştir.

Bu farklı eğitim yönleri, öğrenciye kendi özel istekleri ve yeteneklerine göre ağırlık noktalarını seçme olanağı verir. Okul dokuz yıl sürer ve lise bitirme sınavı ile sona erer. Olgunluk diploması (lise bitirme) öğrenciye Almanya Federal Cumhuriyeti’nin bir yüksek okulunda kendi seçtiği dalda yüksek öğrenim yapma hakkı verir.

Lise üç bölümden oluşmaktadır:

Alt basamak    : 5 –  7. sınıflar

Orta basamak  : 8 – 10. sınıflar

Yukarı basamak:11 – 13. sınıflar

ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK:   Liselerde eğitim 12 yıla düşürülmüştür. 2004/2005 öğretim yılında 5. ve 6. sınıfta bulunan öğrenciler 12 yıl öğrenim göreceklerdir. 7.sınıftan itibaren eski sistem devam ettirilerek (13 yıl) kademeli bir geçiş sağlanacaktır.

Bavyera Eyaleti’ndeki ilkokulların (Grundschule) 4. sınıflarında öğrenimlerini sürdürmekte olan Türk çocuklarının gelecek öğretim yılında liseye (Gymnasium) gönderilmeleri ile ilgili açıklamalar:

Gymnasium başlangıç sınıfına (5. sınıf) kayıt yaptırabilmek için, öğrencilerin, ilkokul (Grundschule) 4. sınıfta, Gymnasium için “Geçiş Karnesi” (Übertrittszeugnis) almaları gerekmektedir. Geçiş karnesi alan bir öğrencinin; Almanca, Matematik ve Hayat Bilgisi derslerinin not ortalamasının en az 2,33, aynı zamanda Almanca ve Matematik derslerinin not ortalaması da 2,0 olmalıdır. Üç dersin not ortalaması 2,33 fakat Almanca ve Matematik derslerinin not ortalaması 2,0’dan kötü ise öğretmen veli görüşmesi yapılır. Sonuçta velinin görüşü geçerlidir. (2. sınıftan itibaren Almanya’da öğrenim görmeye başlayan yabancı uyruklu öğrencilerde Almanca ders notu 1 puan aşağı çekilebilmektedir.)

İlkokul 4 sınıfta, Gymnasium için geçiş karnesi (Übertrittszeugnis) alan bir öğrenci, yeni öğretim yılı (1 Ağustos) başlamadan önce 30 Haziran itibariyle 12 yaşını tamamlamamış olmalıdır. 7 yıllık Gymnasium’un başlangıcında ise 14 yaşını tamamlamamış olmalıdır.

İlkokul (Grundschule) 4. sınıfta okuyan bir öğrencinin gelecek öğretim yılında lisede (Gymnasium) öğrenime devam edebilmesi için okulundan geçiş karnesini (Übertrittzeugnis) talep etme ve liseye (Gymnasium) kayıt olma zamanı hangi tarihlerdedir?

Çocukları ilkokul (Grundschule) 4. sınıfta okuyan her ebeveyn, her yıl Mayıs ayının ilk haftasında, çocuğunun gelecek öğretim yılında Gymnasium’da öğrenimine devam edebilmesi için, okul idaresinden yazılı olarak “Geçiş Karnesi” (Übertrittszeugnis) talep etmelidir.

Gymnasium’da öğrenime devam etmesi uygun görülen ve geçiş karnesi (Übertrittszeugnis) alan öğrenciler, Bavyera Eyaleti’nde, beğendikleri herhangi bir Gymnasium’a Bavyera Eğitim Bakanlığı’nca o yıl için duyurulan tarihlerde kayıt yaptırmak zorundadırlar.

İlkokul (Grundschule) 4. sınıfta alınan geçiş karnesinde lisede (Gymnasium) okuması uygun görülmeyerek esas okulda (Hauptschule) okuması tavsiye edilen öğrencilerin lisede öğrenimlerine devam etme şansları var mıdır?

İlkokul 4. sınıfta, alınan geçiş karnesinde (Übertrittszeugnis) Hauptschule’de öğrenimine devam edebilir şeklinde ifadesi bulunan ancak Gymnasium’da okumak isteyen öğrenciler her yıl Haziran ayının son haftasında Gymnasium’larda yapılan giriş sınavlarını (Probeunterricht) kazandıkları takdirde Gymnasium’da okuma hakkını elde ederler. Giriş sınavları Almanca ve Matematik derslerinden yapılır, sonuç notla açıklanmaz.

BERUFSSCHULE (Mesleki Eğitim):

9 yıllık ilköğretim 1.kademe (Grundschule) ve ilköğretim 2.kademede (Hauptschule) zorunlu eğitimini tamamlamış veya bu okuldan ayrılmış olan ve kısa yoldan hayata atılmak isteyen bütün gençler meslek okullarına devam etmek zorundadırlar. Tercih edilecek meslek alanları ise, öğrencinin 9. sınıf sonunda almış olduğu notlara göre belirlenir. Bu okullar genellikle üç yıl sürelidirler. Bu okullara devam ederek meslek edinmek isteyen gençler hem atölyelerde bunun uygulamasını yapmakta hem de teorik bilgiler için meslek okulunun alanları ile ilgili sınıflarına devam etmektedirler. Ayrıca öğrencileri hem mesleğe hazırlayan hem de daha yüksek okullara devam etme imkânı veren meslek okulları da (Fachoberschule, Berufsoberschule gibi) vardır. 12. sınıf sonunda alınan “Fachhochschulreife” öğrencilere meslek yüksek okulunda okuma hakkı vermektedir.

BERUFSFACHSCHULE – BFS – (Meslek Branş Okulu)

1. Grup Meslek Branş Okulları, tamamlanmış bir meslek eğitimini sağlar. Kural olarak iki ya da üç yıl sürmektedir. Bu okulda öğrenim tam gün yapılmaktadır. Genel eğitimin yanı sıra seçilen meslek eğitimine uygun derslerden de pratik eğitim verilmektedir. Meslek branş okuluna devam eden öğrenci aynı zamanda başka bir kuruluşta meslek öğrenimi de yapıyorsa, o bir yıl okulun öğrenim süresinden sayılır. Meslek branş okulları meslek öğrenim dalları açısından çok geniş bir yelpazeye yayılmıştır.

2.Grup Meslek Branş Okulları, bir ya da birkaç yıllık mesleğe hazırlar.

İki ya da üç yıllık meslek eğitimi sonucunda meslek eğitimi diploması alınabilir. İyi dereceyle eğitimini sona erdiren öğrenciler aynı zamanda Mittlerer Schulabschluss (orta düzeyde okul bitirme karnesi) almaya hak kazanırlar.

BERUFSOBERSCHULE - BOS -(Meslek Lisesi):

12. ve 13 sınıftan oluşan bu okullarda, Teknik, Ticaret, Sosyal Bilimler ve Tarım alanlarında eğitim verilmektedir. Genel eğitim ve branşla ilgili teorik dersleri kapsamaktadır.

Giriş şartları:

Bu liseye kayıt yaptırabilmek için, 3 yıllık bir meslek eğitimini başarıyla tamamlamak veya en az 5 yıl çalışmak ya da “Mittlerer Schulabschluss” (orta düzeyde okul bitirme karnesi) belgesi almış olmak gerekmektedir. “Mittlerer Schulabschluss” alan öğrencilerin Almanca, Matematik ve İngilizce notlarının ortalaması 3,5 olmalıdır. (1 Ağustos 2000’den önce için 3, 7) Bu şartları yerine getiremeyenler giriş sınavına girip başarmak zorundadırlar. Gymnasium 10. sınıfı başarıyla bitirmiş olanlar için bu kural geçerli değildir. Buna ek olarak öğrencilerin Berufsoberschule’ye kesin kayıtlarının yapılması için genelde o öğretim yılının Aralık ayının 15’ine kadar devam eden deneme süresini başarmalıdırlar.

Bu okulda dersler Cumartesi günleri ya da hafta içinde yapılmaktadır. BOS’ u bitirme süresi; istenilen diploma ya da ders planına göre değişmektedir. Tam gün eğitim ya da 2 yıl yarım gün eğitim alarak 12. sınıfın sonunda öğrenci isteğe bağlı olarak girdiği bitirme sınavını başarırsa Fachhochschule’ye (Meslek Yüksekokulu) devam etme yolunu açan “Fachhochschulreife” yi alabilme imkânına sahiptir.  Fachhochschulreife’ye (meslek lisesi diploması) sahip olan öğrenciler, okula giriş şartlarını taşımaları halinde 13. sınıfa kayıt yaptırabilirler.

Mesleki “Mittlerer Schulabschluss (Quabi)” (3 yıl sonunda başarıyla bitirilmiş meslek eğitiminden sonra elde edilir.) olanlar ya da “Mittlerer Schulabschluss” karnesi olmayan öğrenciler (Bu öğrenciler ancak Almanca, Matematik ve İngilizce derslerinden oluşan giriş sınavını verdikleri takdirde kayıt yaptırabilirler) ön basamak (Vorstufe) sınıfına alınırlar ve gerekli olan şartları bir yıl içerisinde yerine getirmelidirler. Tam gün eğitim verilen ve bir yıl süren bu sınıfta özellikle Almanca, Matematik, İngilizce derslerinin yanısıra öğrenim görülen alana bağlı olarak öğrenciler Fizik, İşletme, Maliye, ya da Biyoloji - Kimya derslerini görmektedirler.

Ön sınıf (Vorklasse); Mittlerer Schulabschluss karnesini alıp çalışmakta olanların, meslek lisesine başlamadan önce bilgilerini tazelemelerini sağlamaktadır. Ön sınıfa meslek eğitiminin son yılında olan öğrenciler de başvurabilir. Haftalık altı saatten oluşan öğrenim, Wirtschaftschule (Ticaret ağırlıklı) ile Realschule’de görülen Almanca, Matematik ve İngilizce derslerinin tekrarından oluşmaktadır.   

13. sınıfın sonunda alınabilen “Fachgebundene Hochschulreife” (Meslek Lisesi diploması) için kural olarak iki yıllık tam gün eğitim zorunludur. Öğrencilerin her eğitim alanında görmeleri zorunlu olan Almanca, İngilizce, Matematik dersleri dışında, seçtikleri eğitim alanıyla ilgili branş derslerinde de başarılı olmaları gerekmektedir. İki yıl tam gün eğitimden geçen öğrenciler ayrıca ikinci bir yabancı dil (Fransızca, Latince, İtalyanca, İspanyolca ya da Rusça) bildiklerini belgelendirebilirlerse “Allgemeine Hochschulreife” (Üniversiteye giriş yolunu açan genel lise bitirme diploması) alabilmektedirler.

FACHOBERSCHULE – FOS - (Branşa Bağlı Meslek Lisesi):

11 ve 12. sınıfları kapsayan bu lise Teknik, Beslenme, Ticaret/Yönetim/Hukuksal bilgiler, Sosyal İşler, Tasarım alanlarında eğitim vermektedir.

Öğrenimin sonunda çeşitli dallarda öğrenime devam etme imkanı sunulan Meslek Yüksek Okullarına giriş hakkı elde edilmektedir. Genel eğitim ve branşla ilgili teorik derslerin yanısıra pratik çalışmalar burada önemli yer tutmaktadır. Öğrenciler 11. sınıfta yarım dönem kamu veya özel sektörde ya da okuldaki atölyelerde pratik çalışma yapmaktadırlar.

Giriş şartları:

Bu liseye kayıt yaptırabilmek için, Mittlerer Schulabschluss (orta düzeyde okul bitirme karnesi) yanında,  Almanca, Matematik ve İngilizce derslerinden istenilen not ortalamasının tutması gerekmektedir. (01.08.2000’den sonra “Mittlerer Schulabschluss” karnesi alanlar için azami not ortalaması 3,5, bu tarihten önce alanlar için 3,7’dir.) Tasarım yönünde eğitim almak isteyenlerin giriş sınavında pratik sınavından geçmeleri gerekmektedir. Başarılı bir deneme süresinden geçtikten sonra ancak FOS’a kesin kayıt yapılabilmektedir.

FOS bitirme sınavını başarıyla vermiş olan öğrenciler, Meslek Yüksek Okullarına geçiş imkanına sahiptirler. Meslek Yüksek Okulunda temel eğitimi başarıyla tamamlamış olan öğrenciler, branşa bağlı olarak üniversitelerin ilgili bölümlerine geçebilirler. Meslek Yüksek Okulunu başarıyla bitiren öğrenciler üniversitelerde istedikleri bölüme kayıt yaptırarak, yüksek öğrenimlerine devam edebilirler.